Hoe leg je nou eigenlijk het beste uit wat autisme is? En hoe leg je aan een kind uit wat autisme is?
Dit blog is geschreven door Marleen Gondelach van Marleen Brengt Structuur. Je kunt meer over Marleen lezen op haar persoonlijke pagina.
Algemeen kort en duidelijk antwoord
Ik word altijd wel een beetje overvallen als ik de vraag krijg wat autisme is. Mijn oermoederkracht roept bij die vraag gelijk een inwendige ‘Red mijn kind!’-reactie uit (want de vragen komen meestal naar aanleiding van iets wat niet lekker loopt) om vooral gelijk heel duidelijk te maken hoe HARTSTIKKE leuk en lief en gezellig mijn kind is als alles loopt zoals het in zijn hoofd zit.
Als die oer-beschermkracht iets gezakt is, plopt doel 2 op: dat ik graag een algemeen, kort, duidelijk antwoord wil geven over wat autisme is. Zodat als ze dit weer aan een ander overbrengen, dit dan ook echt klopt en ik niet bijdraag aan juist meer chaos. Want ik vind de verspreiding van de kennis over autisme erg belangrijk.
Als de vraag vanuit een kind komt, voel ik de druk nog meer, want mijn doelen worden uitgebreid met doel 3: reageren passend bij de leeftijd van het kind die de vraag stelt. En doel 4: heel duidelijk overbrengen dat wat in een boze bui door mijn oudste geroepen wordt, niet persoonlijk bedoeld is en het kind er hopelijk dus ook niet onzeker van wordt.
En toen kwam gisteren weer die vraag
Gisteren was zo’n moment aan tafel toen de oudste (10) boos, vloekend, met de deur smijtend naar boven was gelopen met de hekkensluiter: ‘Waarom gaat Joep niet gewoon naar huis!’ Joep (7) was het vriendje dat was meegekomen van school met de jongste (8). Die zei: ‘Ik heb gehoord dat hij autisme heeft. Wat voor soort heeft hij?’
Euhm…… De jongste eet zwijgend zijn boterham. Ik twijfel. Joep blijft me vragend aankijken. Ik vraag: ‘Uit welke soorten kan ik kiezen?’ ‘Nou’, herhaalt hij: ‘welke soort autisme heeft hij?’ OK, nog steeds dezelfde vraag dus. Mijn hersens kraken. Ik weet niet zo goed hoe ik dit het beste kan uitleggen. Na 3 driftbuien van mijn oudste in het half uur dat we vanaf school naar huis vertrokken, vind ik het een hele terechte vraag (en ontzettend fijn dat hij het vraagt!), maar ik wil er dan ook een begrijpelijk antwoord op geven.
KOEKIE poster
Mijn oog valt op de ansichtkaart van KOEKIE die aan de muur hangt. Ik leg uit: ‘Er zijn niet echt verschillende soorten autisme. Alle kinderen zonder autisme zijn verschillend. Maar ook alle kinderen met autisme zijn verschillend. Kijk maar eens op deze kaart’. Hij bekijkt de kaart aandachtig en de jongste leest mee. Ik zeg: ‘Kinderen met autisme hebben sommige van deze dingen die hierop staan. Dat is bij allemaal weer verschillend’. De vriendjes bestuderen de kaart en komen samen tot de conclusie dat de boosheid van de oudste niet op de kaart voorkomt. Ik kijk goed naar de kaart en zeg: ‘Ik heb ‘m gevonden. Lees deze maar eens.’
‘Vertel mij van tevoren wat er gaat gebeuren. Ik houd niet zo van onverwachte gebeurtenissen’.
4 vragende ogen kijken me aan. Ik vertel verder: ‘Verrassingen maken de oudste boos. Hij kwam uit school en was vergeten dat we naar de tandarts moesten. Dat was dus een verrassing voor hem en maakte hem boos, want hij wilde thuis na het eten op de laptop. Hij dacht daarna in de auto dat hij voorin mocht zitten, maar dat mocht niet, dus weer een verrassing wat hem boos maakte. Daarna thuis liep Joep op zijn spelletje af en raakte het aan, en dat maakte hem nóg bozer’.
Ik twijfel of dit een passende uitleg was
Twee begripvol knikkende koppies. Dat geeft moed. Ik wacht in spanning af waar deze knappe koppen nu mee gaan komen. De jongste kijkt nog eens naar de kaart en zegt trots: ‘Oja mam! En dan denk ik ook deze, want hij is boos omdat zijn hoofd dan vol zit!’ Hij leest voor:
‘Als ik boos ben, kan dat komen doordat mijn hoofd erg vol zit… Laat mij dan maar eventjes. Alleen zijn helpt mij echt’.
Ik smelt. Wat een mooi gesprekje. Zo lief, die trotse blik dat hij zijn broer begint te begrijpen. En ik ben zo blij dat autisme altijd een heel ‘normaal’ gespreksonderwerp is geweest bij ons thuis.
‘Precies lieverd’, zeg ik, ‘dat helpt inderdaad bij hem. Hij vindt het alleen nog moeilijk om er zelf voor te kiezen om even alleen te zijn als hij zich boos voelt en daarom stuur ik hem naar zijn kamer. Dat zeg ik dan een beetje bozig, maar alleen dan krijg ik het voor elkaar dat hij echt naar boven gaat en even alleen is.’
Het is weer stil aan tafel. Ik probeer een samenvatting te maken van de uitleg. ‘Dus Joep, als hij onaardige dingen zegt over jou, dan doet hij dat omdat zijn hoofd vol zit door alle verrassingen. Hij is dan niet boos op jou.’ Een begripvolle knik. Bijna direct gevolgd door: ‘Mogen we van tafel?’
Boekentip:
Tips
- Wat mij echt houvast gaf, was dat ik iets op papier had wat ik kon gebruiken. Dat het in bewoordingen is geschreven die voor kinderen ook te begrijpen zijn, is erg prettig! Deze ansichtkaart van KOEKIE was voor mij dus echt helpend.
- Door praktische voorbeelden te noemen waar de jongens bij betrokken waren geweest, had ik de volle aandacht van de kids.
- Het voelde erg fijn om uit te leggen waarom mijn zoon zo boos was en dat hij de woorden die hij dan zegt, niet persoonlijk bedoelt. Daarmee voelt het alsof ik zowel mijn zoon bescherm (hij is dus namelijk heel leuk!), als dat ik dit vriendje bescherm (dat hij weet dat het niet gemeend is).
Wat vond je van dit blog ‘Hoe leg je aan een kind uit wat autisme is?’ Ik ben erg benieuwd hoe jullie aan een kind uitleggen wat autisme is, wat bij jullie werkt en hoe de reacties van de kinderen waren!’
Online KOEKIE cursus Sterk staan als ouder van een kind met autisme
Wist je dat KOEKIE ook een online cursus heeft voor alle ouders van een kind met (een vermoeden van) autisme die stevig in hun schoenen willen staan om hun kind, het gezin en zichzelf het beste te geven? Wanneer je kind autisme heeft kan je wereld flink op zijn kop staan, zeker als je het net ontdekt. Naast alle zorgen en al het geregel voor je kind, wordt dat vaak vergeten of genegeerd en dat kan vervelende gevolgen hebben. In de online KOEKIE cursus Sterk staan als ouder van een kind met autisme gaan we naast veel informatie over autisme ook in op deze zelfzorg om te voorkomen dat je in een negatieve spiraal terecht komt. Want er komt veel op je af en het kost veel kracht om jezelf niet te verliezen. Je kunt deze cursus op elk gewenst moment starten.
Heb je interesse in de cursus, maar wil je nog even wachten met aanmelden en betalen? Vul hieronder jouw gegevens in zodat we je op de hoogte kunnen houden! We sturen je dan elke week een mailtje met een bruikbare en inspirerende tip over autisme, begeleiding, zelfzorg, lotgenotencontact en nog veel meer!
WhatsApp Coaching voor persoonlijke vragen!
Heb je na het lezen van de informatie op de website nog een persoonlijke vraag? Ik (Jonneke Koekhoven) maak graag tijd om samen dieper in te gaan op een situatie. Kijk voor meer informatie op de pagina over WhatsApp Coaching!
1 comment
Join the conversationChristina - 28 december 2018
Mijn zoon (9jaar) heeft in mei 2018 een spreekbeurt gehouden over zijn autisme. Deze hebben we samen gemaakt en werd door zijn klas goed begrepen. De aanleiding was dat het vaak niet goed gaat op school en hij veel structuur en begeleiding nodig heeft. In de spreekbeurt heeft hij aangegeven hoe ze hem kunnen helpen. Duidelijk tegen hem zijn is bv iets waar hij veel aan heeft, afspraak is afspraak, houd je aan de regels en als er iets veranderd vertel het mij dan. Ook denkt hij dat iedereen hem een stom jongetje vindt en deze vraag hebben we gesteld aan zijn klas. Veel van de uitspraken op de poster kwamen ook terug in zijn spreekbeurt, terwijl ik deze website toen nog niet kende. Ondanks al onze inzet heeft hij het toch te lastig op school en hij gaat na de kerstvakantie naar het SBO. Ik hoop dat het allemaal iets gemakkelijker voor hem wordt daar. Het is allemaal al moeilijk genoeg.