woman-3372665_1280.jpg

Doe normaal

Daisy, 20 jaar met autisme, schrijft regelmatig blogs voor KOEKIE. Dit blog gaat over de uitspraak ‘Doe normaal’.

‘Wie bepaalt eigenlijk wat normaal is en wat niet?’

Wie is Daisy?

Ik ben Daisy en ben 20 jaar. Ik weet sinds mijn 17dedat ik autisme heb. De afgelopen tijd heb ik een aantal blogs geschreven en hier heb ik veel en fijne reacties op gekregen. Ook heb ik gelezen dat veel dingen erg herkenbaar zijn voor mensen die hiermee te maken hebben, dat is erg fijn. In een reactie van mijn vorige blog over ‘gedragen naar je leeftijd’ las ik dat iemand de uitspraak ‘doe normaal’ ook een lastige vindt. Ik zat al een tijdje te denken om een blog hierover te schrijven en misschien dat meerdere mensen zichzelf herkennen of iets herkennen bij hun kind.

 

Wat moet ik doen?

Vanavond ga ik naar een concert, ik ben hier heel erg zenuwachtig voor, zoals altijd. Ik spring door de kamer, zing uit volle borst mee met de muziek die ik aan heb gezet en ik heb mijzelf niet helemaal onder controle. Toch helpt dit mij om met de spanningen om te gaan. Tot ik opeens mijn moeder hoor roepen: ‘Daisy, doe eens normaal!’ Ik kijk om en weet ineens niet meer hoe ik mij moet gedragen of wat ik nog moet doen.

 

Wat is normaal?

Hier heb ik zelf geen antwoord op en ik weet ook niet of iemand hier een antwoord op heeft. Want wie bepaalt eigenlijk wat normaal is en wat niet? Wat normaal is kan gebaseerd worden op je eigen normen en waarden. Maar per persoon verschillen de normen en waarden, dus wat is dan normaal? Wat verwacht iemand op dit moment van mij?

Dit zijn vragen die door mijn hoofd gaan zodra ik de opmerking ‘doe normaal’ krijg. Door die opmerking weet ik dus dat ik mij niet gedraag zoals verwacht wordt en dat iemand dus vindt dat ik mij niet normaal gedraag. Maar als ik niet weet wat normaal gedrag is, hoe moet ik dan weten hoe ik mij moet gedragen? Ik vind mijn gedrag op zo’n moment niet gek, raar of niet normaal, anders zou ik mij zo niet gedragen. Dus hoe kan ik weten wat normaal is als niemand dat erbij vertelt?

Op sommige momenten kan ik wel inzien dat het niet helemaal gepast is hoe ik mij gedraag. Bijvoorbeeld bij nieuwe of onverwachte gebeurtenissen. Ik weet dan dat het niet gepast is, maar hoe ik mij wel moet gedragen weet ik ook niet. Soms zou het heel fijn zijn als je omgeving hierbij kan helpen. Door mij uit te leggen wat er van mij verwacht wordt, zodat ik ermee kan leren omgaan.

 

Wat kunnen omstanders doen?

Er zullen vast nog meer situaties komen waarop ik mij niet normaal gedraag, volgens een ander. Op dat moment zou het mij enorm helpen om dan niet alleen de opmerking ‘doe normaal’ te geven, maar door mij ook uit te leggen wat iemand verwacht. En dan heb ik het niet over een uitleg als ‘Ik wil dat je normaal doet’, want daar kan ik ook niet zoveel mee. Ik zou het fijn vinden als iemand duidelijk beschrijft wat je van mij verwacht. Als voorbeeld neem ik het voorbeeld hierboven. Als ik weer eens druk ben omdat ik naar een concert ga, zeg dan liever ‘Ik zie dat je je druk gedraagt, zou je dit ergens anders willen doen? Ik heb er last van’. Of vertel mij wat je wel van mij verwacht.

Het is optie om te vertellen wat je verwacht, maar moet ik mij altijd bezig houden met wat anderen verwachten? Hoe mooi zou het zijn als mensen het gewoon zouden accepteren? Accepteren dat ik mij net wat vaker wat anders gedraag? Als de omgeving mij in mijn waarde zou laten? Natuurlijk weet ik dat ik niet alles zomaar kan doen en vind ik het ook fijn als ik soms gecorrigeerd wordt. Zeker in sociale situaties zodat ik hiermee leer omgaan. Ik kan best begrijpen dat het soms lastig is om te accepteren, maar ik zou iedere ouder (en eigenlijk iedereen in de omgeving) willen vragen om dit in ieder geval te proberen. Ik denk dat dat voor kinderen met autisme een hoop zou schelen.

 

Uniek

Elk kind is uniek, zo ook elk kind met autisme. Mijn autisme kan anders zijn dan autisme bij iemand anders. Iemand zonder autisme is ook anders dan ik. Dat maakt mij niet meer of minder dan die ander. Enkel anders, uniek, speciaal. Ik vind soms ook dat iemand niet normaal doet, maar dat is enkel mijn mening. Gebaseerd op mijn waarden en normen.

Dat wil niet zeggen dat een ander op dat moment niet normaal is. Daarom vind ik het ook niet nodig om dit te zeggen. Ik vind het belangrijk om mensen in hun waarde te laten. Daarnaast heeft een mens nooit alleen maar negatieve eigenschappen. Probeer verder te kijken dan het gedrag. Zodra je weet waar bepaald gedrag vandaan kan komen, begrijp je het vaak beter. Zodra je weet welke gedachtes of problemen erachter zitten, begrijp je dat iemand op dat moment niet anders kan of het niet weet.

Om nog eens het voorbeeld in het begin van dit blog erbij te nemen. Op zo’n moment dat ik naar een concert ga ben ik zenuwachtig, maar ook blij en enthousiast. Over het algemeen vinden kinderen met autisme het lastig om met gevoelens of emoties om te gaan, ik ook. Ik weet op zo’n moment niet hoe ik hiermee om moet gaan, dus doe ik soms dingen die anderen niet normaal vinden. Probeer op zo’n moment ook naar de positieve eigenschappen te kijken, al is dat soms lastig.

 

Boekentip:

 

Tips

Hierboven heb ik al een aantal tips gegeven, maar ik zal ze nog kort onder elkaar zetten.

  • Leg uit wat je verwacht. Ik heb hierboven al veel hierover geschreven en dit is ook waar ik elke keer op terugkom. Als je zegt dat iemand normaal moet doen, vertel er dan bij wat je normaal vindt.
  • Vermijd de opmerking ‘doe normaal’. Deze opmerking kan kinderen erg onzeker of boos maken, vaak doordat ze niet weten wat ze ermee moeten. Vermijd deze opmerking daarom en vertel alleen wat je verwacht. Bv ‘Ik zie dat je …….. doet, zou je ……… willen doen?’
  • Accepteer het kind zoals hij / zij is. Kinderen met autisme kunnen zich soms anders gedragen. Dit is (vaak) geen onwil, maar onmacht. Ze weten niet wat ze anders moeten. In sommige situaties is het niet nodig om er iets van te zeggen, maar vindt het kind het fijn om even helemaal zichzelf te zijn.
  • Kijk naar positieve eigenschappen. Het kan zo zijn dat je op sommige momenten allemaal negatieve eigenschappen van het kind ziet, waardoor het moeilijk is om positief te denken. Alles lijkt vervelend gedrag, hoewel er op elk moment wel iets positiefs te verzinnen is. Op sommige momenten zal het langer zoeken zijn, op andere momenten zie je het zo.

 

Maak jij vaak de opmerking ‘doe normaal’ of niet? En hoe ga je ermee om als anderen dit tegen je kind zeggen?

 

WhatsApp Coaching voor persoonlijke vragen!

Heb je na het lezen van de informatie op de website nog een persoonlijke vraag? Ik (Jonneke Koekhoven) maak graag tijd om samen dieper in te gaan op een situatie. Maak hier direct een afspraak. Kijk voor meer informatie op de pagina over WhatsApp Coaching!

KOEKIE Autisme BegeleidingDoe normaal

Join the conversation

* Checkbox GDPR is verplicht

*

Ik ga akkoord met het privacybeleid van KOEKIE Autisme Begeleiding